De Amsterdamse woningcorporaties, warmtebedrijven Vattenfall en Westpoort Warmte en de gemeente Amsterdam hebben de handen ineengeslagen om de komende jaren duizenden woningen sneller aardgasvrij te maken. Het gaat om woningen die maximaal 200 meter van het bestaande warmtenet af liggen. De twee warmtebedrijven breiden het Amsterdamse warmtenet op deze manier flink uit, waardoor deze buurten straks tot wel 60% minder CO2 uitstoten. De eerste 4000 woningen die aangesloten gaan worden, bevinden zich in Zuidoost en in Nieuw-West. De gemeente  subsidieert deze samenwerking, die de Amsterdamse Warmtemotor wordt genoemd, met 50 miljoen euro. Hiermee ondersteunt de gemeente het sneller aansluiten van in totaal 10.000 woningen.

Voor de Transitievisie Warmte van de gemeente Amsterdam is per buurt uitgebreid onderzoek gedaan naar de betaalbaarheid en duurzaamheid van alternatieven voor aardgas. Voor een groot deel van de stad komen warmtenetten hier het beste uit. Aansluiten op de warmtenetten zorgt in deze buurten voor een grote CO2 reductie, waarmee een belangrijke stap in het halen van de klimaatdoelen kan worden gezet.

Afspraken

In de overeenkomst die gemeente, corporaties en warmtebedrijven vandaag tekenen staan afspraken over het aansluiten van ongeveer 110.000 woningen. Dat zijn woningen die op minder dan 200 meter van het warmtenet liggen. De gemeente heeft 50 miljoen euro uitgetrokken om de eerste 10.000 woningen aan te sluiten.

Starten met corporatiewoningen

De meest kansrijke buurten om te starten zijn de Confuciusbuurt en Wildemanbuurt in Nieuw-West en de buurten Hakfort/Huigenbos en K-buurt Midden in Zuidoost. In drie van de vier buurten zijn betrokken partijen al in gesprek over hoe de buurt aardgasvrij kan worden. Pas als er voldoende draagvlak is onder bewoners kunnen de woningen worden aangesloten op het warmtenet.

In de vier genoemde wijken staan vooral corporatiewoningen. Daarom zijn er ook gesprekken met de Federatie Amsterdamse Huurderskoepels. In die gesprekken komen de gevolgen voor de huurders bij de overgang naar een warmtenet en de inspraakmogelijkheden uitgebreid aan bod.

De woningentypen in de wijken zijn heel divers. Hierdoor is het mogelijk om de nieuwe werkwijze te testen en te leren om in andere buurten in de nabijheid van het warmtenet op te schalen en te versnellen.

Isolerende maatregelen

Om bewoners van (oudere) woningen in de buurten van de Warmtemotor ook energiebesparing en comfortverhoging te bieden, ontwikkelt de gemeente een financiële regeling waarop corporaties en particuliere eigenaren een beroep kunnen doen. Met deze regeling kunnen corporaties en eigenaren snel eenvoudige energiebesparende en comfort verhogende maatregelen nemen in woningen waar op korte termijn geen renovatie gepland staat. Het gaat om maatregelen die de tocht in het huis verminderen en de verwarming beter laten werken. Corporaties kunnen er vanaf het voorjaar 2022 mee aan de slag. Ze voeren dit soort verbeteringen ook uit voordat woningen worden aangesloten op het warmtenet.

Hetzelfde buurtaanbod voor huurders en kopers

De corporaties willen graag bijdragen aan de energietransitie van Amsterdam en vinden drie zaken daarin belangrijk; betaalbaarheid, draagvlak en verduurzaming. In deze overeenkomst ligt vast dat - bij normaal gebruik – de kosten voor een warm huis en warm water hetzelfde blijven als bij aardgas. Die garantie is voor de corporaties zeer belangrijk.

Buurtbewoners met een koopwoning kunnen profiteren van dezelfde aansluitprijs op het warmtenet en van de bijbehorende buurtgerichte subsidie. Of zij kunnen verder nadenken over een ander alternatief voor aardgas, bijvoorbeeld in een collectief met andere woningeigenaren in de straat. De gemeente biedt hen daartoe inzicht in andere individuele en collectieve warmteopties,  (landelijke) subsidies, energie-advies en collectieve inkoopmogelijkheden voor woningisolatie en zonnepanelen.

Persoonlijke aanpak

De samenwerkingspartners gaan de komende periode persoonlijk in gesprek met de buurtbewoners over de energietransitie en de mogelijkheden die deze overeenkomst voor hen biedt. Dat gebeurt op buurtniveau, binnen woongebouwen en met huurders en woningeigenaren individueel. De verwachting is dat de gesprekken in 2022 worden gevoerd en de eerste 10.000 Amsterdamse Warmtemotor-woningen tot 2027 op het warmtenet worden aangesloten.

Verduurzaming warmtenet

Amsterdam heeft de ambitie om in 2040 aardgasvrij te zijn en om alleen nog maar schone energie te gebruiken. De corporaties hebben de laatste jaren daarom veel geïnvesteerd in verduurzaming door woningverbetering. Dat gaat de komende jaren door. Ook aansluiten op het warmtenet is een stap om de CO2 uitstoot van de stad te beperken: dit levert direct een besparing op van gemiddeld 60% CO2 uitstoot ten opzichte van de huidige cv-ketels in deze woningen. Vattenfall en Westpoort Warmte onderzoeken blijvend hoe het bestaande warmtenet verder verduurzaamd kan worden door nieuwe verwarmingsbronnen zoals aquathermie (warmte uit oppervlaktewater), geothermie (aardwarmte) en warmte afkomstig van datacenters.