Dit blijkt uit het tweejaarlijkse onderzoek Wonen in de Metropoolregio Amsterdam (WiMRA), dat in 2021 voor de derde keer is gehouden. Ruim 50.000 inwoners van 31 gemeenten in de MRA vulden een enquête in over hun woonsituatie, woonwensen en woonlasten. Begin februari is het
Meer verhuizingen afgelopen twee jaar
De coronapandemie heeft de woningmarkt in de regio niet op slot gezet. De afgelopen twee jaar verhuisden zelfs wat meer huishoudens in de MRA dan de jaren daarvoor. Opvallend is dat meer starters een woning wisten te vinden. Tegelijkertijd nam de uitstroom van huishoudens vanuit de MRA naar de rest van Nederland toe. In 2019 en 2020 vertrokken 42.000 huishoudens naar elders in Nederland, in 2017 en 2018 waren dit er 38.000.
Hoe de voorraad in een gemeente en wijk eruitziet, bepaalt in sterke mate welke huishoudens er wonen én waar ze naartoe verhuizen. Lage inkomens verhuisden vaak naar wijken met veel sociale huurwoningen en lage inkomens en hoge inkomens naar wijken met veel dure koopwoningen en hoge inkomens. Dit effect lijkt sterker te worden.
Krapte op de woningmarkt loopt op
Terwijl er meer werd verhuisd, liep de krapte op de woningmarkt verder op. De vraag steeg sterker dan het aanbod. In 2021 wilde 27% van de huishoudens in de MRA verhuizen, fors meer dan in 2019 (25%) en 2017 (22%). Met name in de sociale huur (tot €752) lopen vraag en aanbod sterk uiteen. Een grote groep starters zoekt in dit segment, maar ook doorstromers doen dat. In de koop zijn er in alle prijsklassen tekorten, het grootst bij de woningen tot €296.000 en tot €438.000. Dit beeld is in meer of mindere mate in alle zeven deelregio’s van de MRA te zien.
‘Dit WiMRA-onderzoek laat zien dat de mismatch tussen vraag en aanbod weer groter is geworden’, zegt Lex Scholten, voorzitter van het bestuurlijk overleg over bouwen en wonen in de MRA. ‘Meer betaalbare nieuwbouw is hard nodig in onze regio. Het is goed nieuws dat de betaalbaarheid van het wonen een centrale plek heeft in de nationale Woon- en bouwagenda en dat minister Hugo de Jonge erkent dat we het wonen te veel hebben overgelaten aan de markt. Maar het is noodzakelijk dat gemeenten ook ruimte krijgen om te sturen op de prijzen van bestaande vrije huurwoningen. Anders is het dweilen met de kraan open.’
Vrije sector als noodoplossing
Particuliere huurwoningen in de vrije sector vormen een steeds groter deel van het woningaanbod in de regio. Deze woningen hebben een huurprijs vanaf €753, maar in de praktijk is de huur vaak ruim boven €1.000 per maand. In 2021 woonde 30% van de huishoudens die recent verhuisd zijn in een particuliere vrijesectorwoning, tegenover 25% in 2019. Veel woningzoekenden gebruiken de vrije sector als tijdelijke oplossing, omdat zij geen woning kunnen kopen en geen sociale huurwoning kunnen krijgen. Maar liefst de helft van de huurders in de particuliere vrije sector wil binnen twee jaar verhuizen. Belangrijkste redenen zijn de hoge huren en hun wens om te kopen.
‘De behoefte aan sociale huurwoningen in de regio Amsterdam wordt steeds dringender, blijkt uit het WiMRA-onderzoek. Minister De Jonge wil dat in elke gemeente minimaal 30% van de woningvoorraad uit sociale huurwoningen bestaat. Daar zijn wij het als corporaties helemaal mee eens’, zegt ”, aldus Anne-Jo Visser, directeur van de Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties (AFWC), namens de woningcorporaties in de MRA. ‘Het is een belangrijke eerste stap om beter aan te sluiten op de vraag van de vele woningzoekenden naar een betaalbare woning. Wij willen hier heel graag aan bijdragen.’
Steeds moeilijker voor huurders om te kopen
Door de gestegen prijzen in de koopsector is het voor huurders steeds moeilijker om een koopwoning te financieren. 91% van de huurders die willen kopen, geeft aan de woning vrijwel geheel te moeten financieren met een hypotheek. Bij woningeigenaren is dit slechts 24%. Zij kunnen bij de aankoop van een nieuwe woning profiteren van de overwaarde van hun huidige woning.
Corona heeft woonwensen veranderd
Eén op de vijf huishoudens heeft andere woonwensen als gevolg van de coronapandemie. Zij willen bijvoorbeeld meer ruimte om thuis te werken of willen nu graag een tuin. Verder geven minder huishoudens als verhuisreden dat zij dichter bij studie of werk willen wonen, wat waarschijnlijk te maken heeft met de mogelijkheden om meer thuis te werken.
Bewoners tevreden over de buurt
De meeste mensen in de MRA zijn tevreden met hun buurt. Bewoners geven hun buurt gemiddeld het rapportcijfer 7,7 en geen enkele wijk in de MRA scoort onvoldoende. Als gevolg van corona waren mensen meer thuis en hadden ze meer contact met hun buren, zowel in positieve als in negatieve zin. Bewoners zagen een toename van burenhulp in hun buurt. Het gemiddelde rapportcijfer hiervoor steeg van 6,7 in 2019 naar 6,9 in 2021. Aan de andere kant was er ook iets meer overlast van buren, vooral in gemeenten waar traditioneel weinig overlast is.
Over WiMRA
De genoemde cijfers zijn enkele resultaten van het onderzoek Wonen in de Metropoolregio Amsterdam (WiMRA).
Naast het rapport zijn factsheets van alle 31 gemeenten beschikbaar en online dashboards met cijfers uit de
Het WiMRA-onderzoek is uitgevoerd door OIS Amsterdam in opdracht van de Metropoolregio Amsterdam en de woningcorporaties in de MRA (vertegenwoordigd door het
